Giovanni Paolo Panini

Giovanni Paolo Panini, Interieur van het Pantheon, Rome (c.1734)

Het Pantheon was in Panini’s tijd – net als in onze tijd – een van belangrijkste toeristische trekpleisters van Rome. De monumentale gekoepelde tempel, die keizer Hadrianus in de tweede eeuw liet bouwen, is altijd intact gebleven omdat de paus er in 609 een Christelijke kerk van maakte: Santa Maria Rotunda. Op Panini’s schilderij zien we buitenlandse bezoekers en een levendige mix van Romeinen uit alle lagen van de bevolking, die samen zijn gekomen in het Pantheon om te bidden, kletsen en de prachtige architectuur te bewonderen.
            Panini was opgeleid tot architect en podiumontwerper. Hij wist goed hoe hij het perspectief van het schilderij kon manipuleren om een zo groot mogelijk gedeelte van het interieur op het doek te krijgen. Het standpunt van het schilderij ligt ergens diep in het gebouw, aan de overkant van de ingang. De poorten van de kerk staan open. De kolossale zuilen aan de voorkant van het gebouw en de obelisk op het plein buiten zijn nog net te zien. Door het dakraam van de koepel zien we een helderblauwe lucht met wolken.
            Wat Canaletto was voor Venetië, was Panini voor Rome. Beide kunstenaars wisten met dezelfde bekwaamheid en levendigheid het dagelijks leven van de inwoners van hun stad vast te leggen. Panini heeft met het Pantheon een historisch monument afgebeeld dat de inspiratie was voor het ontwerp van de ronde zaal in het westgebouw van de National Gallery of Art in Washington.
            Meer informatie over dit schilderij is te vinden in Italian Paintings of the Seventeenth and Eighteenth Centuries, een uitgave van de National Gallery of Art, beschikbaar als gratis pdf: https://www.nga.gov/content/dam/ngaweb/research/publications/pdfs/italian-paintings-17th-and-18th-centuries.pdf.